? Czy rzeczywiście są mniej szkodliwe niż papierosy konwencjonalne? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ badania nad wpływem e-papierosów na organizm człowieka trwają, a naukowcy regularnie publikują nowe odkrycia.
Zawartość e-papierosów
W skład płynu do e-papierosów wchodzą przede wszystkim: glikol propylenowy i gliceryna roślinna, aromaty, a często także nikotyna. Glikol jest substancją uznaną za stosunkowo bezpieczną w niewielkich ilościach, jednak nie ma długoterminowych badań nad wdychaniem jego aerozolu. Gliceryna roślinna również nie budzi większych obaw przy użyciu w ograniczonych dawkach. Problem pojawia się z dodatkami aromatycznymi, które podczas podgrzewania mogą rozkładać się na związki drażniące lub nieprzebadane naukowo. Ostatnie odkrycia ekspertów dowodzą, że nawet substancje uznawane za nieszkodliwe w produktach spożywczych – podczas inhalacji – mogą podrażniać drogi oddechowe.
- Niektóre płyny do e-papierosów zawierają substancje toksyczne, np. aldehydy, mogące powstać w procesie podgrzewania.
- Obecność metali ciężkich w aerozolu wynika z kontaktu liquidu z elementami grzewczymi urządzenia.
- Stężenie nikotyny może być znacznie większe niż w tradycyjnych papierosach, co zwiększa ryzyko uzależnienia.
Czy e-papierosy pomagają rzucić palenie?
Rozwiązanie to jest powszechnie reklamowane jako mniej szkodliwa alternatywa oraz metoda walki z uzależnieniem. Jak pokazują najnowsze badania, rzeczywiście wielu palaczom udaje się ograniczyć lub całkowicie zrezygnować z papierosów konwencjonalnych dzięki e-papierosom. Jednak część osób sięga po nie z ciekawości, nie będąc wcześniej uzależnionym, co prowadzi do powstania nowych nałogów. Istnieje również obawa o tzw. dual-use, czyli równoczesne korzystanie z obu produktów.
Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że długoterminowe skutki stosowania e-papierosów nie są jeszcze dobrze poznane. Zaleca ostrożność oraz dalsze inwestowanie w badania naukowe.
Opinie ekspertów
Opinie ekspertów są podzielone. Część naukowców twierdzi, że e-papierosy faktycznie mogą ograniczyć negatywne skutki palenia, jeżeli stosowane są zamiast konwencjonalnych papierosów. Jednak nie powinny być traktowane jako produkty całkowicie nieszkodliwe. Dr Andrzej Sobczak – toksykolog – podkreśla, że elektroniczny papieros czy szkodzi
to pytanie, na które odpowiedź zależy zarówno od jakości urządzenia, składu liquidu, jak i nawyków użytkownika. W przypadku osób młodych, wdrażających się dopiero w nałóg, ryzyko uzależnienia od nikotyny jest bardzo wysokie.
Nowoczesne e-papierosy często wyposażone są w funkcje pozwalające na kontrolę ilości nikotyny dostarczanej do organizmu, jednak bez kontroli i edukacji użytkowników mogą stwarzać poważne zagrożenia. Według najnowszych badań, podgrzewanie liquidów zawierających nieznane aromatyczne dodatki może generować substancje szkodliwe. Istnieją również przypadki uszkodzeń płuc w wyniku korzystania z tzw. vape’ów – choć są one stosunkowo rzadkie, warto wiedzieć o potencjalnych skutkach ubocznych.
Nowe badania 2023/2024
W 2023 i 2024 roku naukowcy z różnych krajów, m.in. USA, Wielkiej Brytanii oraz Polski, przeprowadzili szeroko zakrojone statystyki dot. użycia e-papierosów i jego wpływu na zdrowie. Wykazano, że u osób stosujących długo e-papierosy występuje większa częstość kaszlu, podrażnień gardła oraz pogorszenia kondycji układu oddechowego. Z drugiej strony, u palaczy tradycyjnych, którzy przeszli na e-papierosy, odnotowano spadek poziomu substancji smolistych w organizmie i poprawę wydolności fizycznej. Eksperci podkreślają jednak, by nie traktować e-papierosa jako całkowicie bezpiecznego.
Podsumowanie ryzyka
- Uzależnienie od nikotyny – niezależnie od formy podania, ryzyko istnieje.
- Pojawienie się nowych substancji szkodliwych w wyniku podgrzewania liquidu.
- Brak pełnych danych na temat długoterminowej inhalacji glikolu i gliceryny.
- Ryzyko „dual-use”, czyli jednoczesnego korzystania z papierosów oraz e-papierosów.
- Potencjalny wpływ na układ sercowo-naczyniowy oraz płuca.
Najczęstsze pytania użytkowników dotyczące e-papierosów:
- Czy elektroniczny papieros szkodzi mniej niż zwykły?
- Badania pokazują, że nie generuje tylu toksyn co tradycyjny papieros, lecz nadal pozostaje źródłem nikotyny i innych potencjalnie szkodliwych substancji – zwłaszcza jeśli używasz go regularnie i przez długi czas.
- Czy można uzależnić się od e-papierosów?
- Tak, większość płynów zawiera nikotynę, która silnie uzależnia. Choć e-papieros może być narzędziem dla palaczy rzucających nałóg, nie poleca się ich osobom nigdy niepalącym.
- Czy młodzież powinna korzystać z e-papierosów?
- Zdecydowanie nie. Specjaliści ostrzegają przed ryzykiem uzależnienia, negatywnym wpływem na rozwój mózgu i kondycję organizmu.